خانه پرسش های متداول تماس با ما
مقالات مشاوره
شنبه، 09 اسفند 1399
دنیای مجازی و فرزندان ما

دنیای مجازی و فرزندان ما

زمانی را نه چندان دور به خاطر می‌آوریم که در منزل سر و صدای بازی بچه‌ها، صحبت‌های بلند افراد خانواده، دور هم بودن ها بر سر سفره غذا و گفتگوهای شبانه نشان دهنده فضای گرم و صمیمی یک خانواده بود. ولی چیزی که امروزه ما شاهد آن هستیم افراد خانواده به جای تلاش برای برقراری ارتباط با یکدیگر وقت خود را به گشت و گذار در گروه‌ها و شبکه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهند و چنان جذب این امر هستند که شاید ساعت‌ها در کنار یکدیگر نشسته باشند ولی حتی یک کلمه هم میان آنها رد و بدل نشود. نه فرزندان با والدین خود به گفتگو می پردازند نه والدین وقت زیادی را به صحبت کردن با آنها و توجه به امورشان اختصاص می‌دهند.
روابط عاطفی و دوستانه جای خود را به وسایل ارتباط جمعی نظیر ماهواره، اینترنت و چت داده است. شبکه های اجتماعی با رشد وسیع خود به گونه‌ای به صفحه‌های گوشی همراه ما رخنه کرده است و توانسته روح و روان ما و فرزندانمان را به تصرف خود درآورد. اکثر صحبت‌های ما و فرزندانمان در خانه، خیابان، مدرسه برگرفته از موارد مطرح شده در شبکه‌های اجتماعی است. از آنجا که وسعت استفاده از این شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی را گروه‌های مختلف سنی و جنسی تشکیل می‌دهند نگرانی بیشتر متوجه گروه کودکان و نوجوانان شده است و این‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی والدین با شیوه برخورد با این قضیه است آیا باید فرزندان خود را محدود بکنند یا نه ؟
نکته بسیار مهم این است که والدین باید آگاه بدین امر باشند که استفاده از دنیای مجازی و استفاده از رایانه، تبلت، تلفن‌های هوشمند نیاز به آموزش دارد و می‌تواند در جهت بالا بردن اطلاعات و دانش در صورت درست و صحیح استفاده کردن از آن، مزایای مفیدی را در بر داشته باشد و معایب آن را کاهش دهد.

دنیای مجازی و مهارت‌های یادگیری
اینترنت و درگیر بودن در شبکه‌های اجتماعی بر مهارت‌های یادگیری نوجوانان تاثیر مثبت دارد:

* مهارت‌های آکادمیکی: دانش‌آموزان می‌توانند به راحتی و با کمی جستجو، به اطلاعات و دانش مورد نیاز خود دست یابند. در مواردی که دانش‌آموزان در یادگیری یک مطالب مشکل دارند و نیاز به یادگیری بیشتر دارند، می‌توانند برنامه‌های آموزشی مورد نظر را جستجو کنند و یا از طریق آموزش‌های آنلاین در هر زمان و مکان به یادگیری بپردازند.
* مهارت‌های ارتباطی: دانش‌آموزان می‌توانند مطالب آموزشی و مفید را جمع‌آوری کرده و با دیگر دوستان خود به اشتراک بگذارند و به این ترتیب در هر زمان و مکانی، قادر به برقراری ارتباط با دیگران باشند و این خود باعث تقویت مسئولیت‌پذیری اجتماعی و آگاهی اجتماعی آنان می‌گردد. این امر نه تنها منجر به دانش‌آموختن می‌شود بلکه منجر به دانش‌افزایی هم می‌گردد.
* مهارت‌های تفکر: دانش‌آموزان مهارت‌های تفکرشان را بهبود می‌بخشند و می‌توانند اطلاعات خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در واقع دانش‌آموزان برای دسترسی به اطلاعات و جستجوی هدفمند، به تفکر و داشتن خلاقیت نیاز دارند و در نتیجه مهارت‌های حل مساله دانش‌آموزان بهبود می‌یابد. به‌جای اینکه مرتبا برای حل مسائل به دنبال معلم، والدین و... بروند، بطور مستقل می‌توانند با استفاده از رایانه و جستجو در اینترنت به مطالب مورد نیاز خود دسترسی پیدا نمایند و راه حل را پیدا کرده و به نقد و بررسی آن بپردازند. در نتیجه از این طریق تفکر انتقادی دانش‌آموزان بهبود می‌یابد.
* مهارت‌های زندگی: دانش‌آموزان می‌توانند مهارت‌های زندگی( رهبری، مسئولیت‌پذیری و مهارت‌های گروهی) را بهبود بخشند.
* مهارت‌های خودشناختی: استفاده از رایانه در ایجاد انگیزه تاثیر مثبت دارد و باعث افزایش اعتماد به نفس دانش‌آموزان می‌شود. دانش‌آموز با داشتن مسئولیت یادگیری و کنترل شرایط، اعتماد به نفسش افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که هم در مدرسه هم در خارج از مدرسه به رایانه دسترسی دارند در مقایسه با آنهایی که در منزل دسترسی ندارند از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند و استقلالشان بیشتر است.
با توجه به ویژگی‌هایی که فناوری‌ها دارند، غرق شدن در دنیای مجازی می‌‌تواند باعث خطرات و آسیب‌های اجتماعی برای خانواده‌ها شود:
دسترسی به محتوای نامناسب: مانند فیلم‌ها، تصاویر، مطالب و نوشته‌های غیراخلاقی گردد.
 گفتگوهای اینترنتی توسط تلفن‌های هوشمند: می‌تواند به شکل‌گیری آشنایی‌ها و دوستی‌های مجازی با افرادی که نمی‌توان شناخت واقعی بر آن‌ها داشت، منجر شود.
 دور شدن از فضای خانواده: فرزندان کمتر در کنار خانواده خود حضور پیدا کرده و به گفتگو می‌پردازند و در نتیجه ارتباط آنها کم می‌شود.
 افزایش خشونت: بازی‌های رایانه‌ای(آنلاین و غیرآنلاین) به دلیل حالت جنگی که دارند، می توانند موجب تقویت حس پرخاشگری در فرزندان شوند.
 افت تحصیلی: زمانی را که فرزندان به استفاده از دنیای مجازی اختصاص می‌دهند به جای وقت گذاشتن بر روی انجام تکالیف درسی، افزایش می‌یابد. در نتیجه این وابستگی به بازی‌ها و گشت و گذار در وب‌سایت‌ها باعث افت تحصیلی آنها می‌گردد. 
حال با توجه به موارد گفته شده، و با در نظر گرفتن مزایا و محدودیت‌های مطرح شده، برای جلوگیری از اثرات مخرب استفاده از رایانه، تلفن‌های هوشمند و ... و بخصوص اینترنت و دنیای مجازی چه باید کرد:
برخی برای اینکه از آسیب‌هایی که در نتیجه استفاده از موارد فوق‌الذکر بر نوجوان و جوان وارد می‌شود، جلوگیری نمایند، منع استفاده از آنها را توصیه می‌کنند. اما به عقیده روانشناسان، این روش اشتباه‌ترین گزینه در این خصوص است. زمانی‌که نوجوانان از چیزی منع می‌شوند، تمایل بیشتری به دست‌یابی به آن پیدا می‌کنند. در واقع ایجاد محدودیت موجب می‌شود که نوجوان بیشتر حساس گردد.

راهکار ما به شما والدین چیست؟
 حتی الامکان باید با فعالیت‌های اینترنتی و آن‌چه فرزندانتان در این فضا می‌توانند انجام دهند، آشنا شوید و راه‌های مقابله با آن را فرا بگیرید.
رایانه را در منزل در جایی قرار دهید که امکان استفاده خصوصی از آن وجود نداشته باشد و بتوانید به راحتی فعالیت‌های فرزندان را تحت نظر داشته باشید.
 به نوجوانان آموزش دهید رد و بدل کردن عکس‌های شخصی با افرادی که نمی‌شناسند، عواقب درستی ندارد.
 سایت‌های معتبر علمی، تفریحی و جذاب را شناسایی کنید و فرزندانتان را با آن‌ها آشنا نموده و بدین ترتیب از وب‌گردی‌ای بی هدف آن‌ها و صرف زمان زیاد در پای رایانه و تلفن همراه جلوگیری نمایید.
 اعتماد فرزندتان را جلب کنید. ممکن است فرزندتان در حین استفاده از دنیای مجازی مرتکب خطا و اشتباهی شود، و تجربه نادرستی در دنیای مجازی داشته باشد و مواردی از این قبیل. در چنین مواردی اگر فرزندتان مساله فوق را با شما در میان گذاشت، در واقع به شما اعتماد کرده است. پس این اعتماد را با سرکوفت زدن یا توبیخ او و مطرح کردن آن در جمع دوستان و فامیل، از بین نبرید. اجازه دهید به شما اعتماد کند و تمام مسائل را با شما در میان بگذارد تا شما هم بهتر بتوانید او را راهنمایی کنید. 

افت تحصیلی خودشناختی تفکر دنیای مجازی
به وقت مشاوره

  

 

دسته بندی مقالات مشاوره