همه ما پدرها و مادرها مطمئناً می‌خواهیم فرزندانی مؤدب و منظم تربیت کنیم، زیرا می‌دانیم که آینده هر کودکی به نحوه تربیت او در دوران کودکی بستگی دارد. تربیت کودکان کار سختی نیست کافیست با همدلی و کمی ذکاوت آنها را با خود همگام سازیم. بهترین راه برای حفظ روابط حسنه با کودک و در عین حال آموزش او استفاده از تکنیک‌های آموزش نظم و انضباط مثبت است.
در این شیوه به رفتار مثبت کودک بیشتر از رفتارهای منفی او توجه می‌شود. از طریق آموزش انضباط مثبت به کودکان می‌توان به آنها آموخت که چگونه خود را کنترل کنند و مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرند. همچنین با استفاده از این روش می‌توان آگاهی کودکان را از رفتارهایشان بیشتر کرد و به آنها فهماند که چگونه رفتارهایشان می‌تواند بر سایرین تأثیر بگذارد. آموزش نظم و انضباط مثبت برای کودکان بسیار مهم است، زیرا از مرزهایی که نباید از آنها عبور کنند آگاه می‌شوند و می‌آموزند که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند. کودکان با دانستن مرزها و خط قرمزها احساس امنیت و محافظت بیشتری می‌کنند.
چه موقع می‌توانید تکنیک‌های انضباط مثبت را برای کودک خود شروع کنید؟
برای آموزش نظم و انضباط مثبت می‌توانید از سنی که کودک مسائل را درک می‌کند شروع کنید، معمولاً کودکان از سن یک سالگی می‌توانند مسائل را درک کنند. زمانی که کودک کوچک شما اسباب بازی‌هایش را رها کرده و شروع به گریه می‌کند به آرامی به او بگویید که دست از گریه کردن بکشد و اسباب بازی‌هایش را جمع کند. این کار به او یاد می‌دهد که به جای این که به کسی وابسته باشد و تسلیم احساسات خود شود، به تنهایی مسئولیت کارهایش را به عهده بگیرد.
چند روش آموزشی نظم و انضباط مثبت
1. نگویید بچه بدی هستی، بگویید رفتار بدی داری
اگر کودک شما کاری را به اشتباه انجام داد و یا رفتار نامناسبی داشت به جای این که به او بگویید امروز دختر بد و شیطونی بودی، در کمال آرامش به او بگویید که امروز رفتارهای اشتباه زیادی داشتی، مثلا: "شما نباید به دیگران آسیب برسانی و ناراحتشان کنی و به خاطر رفتار اشتباهی که داشتی باید از آنها عذرخواهی کنی"؛ به این ترتیب کودک شما می‌آموزد که باید تغییراتی در رفتار خود ایجاد کند.
2. به او نشان دهید که چگونه رفتار کند
اگر متوجه شدید که کودکتان کاری را به اشتباه انجام می‌دهد به جای اینکه بگویید "این کار را نکن"، به او بگویید که در عوض چه کاری باید انجام دهد. به کودک خود بیاموزید که چگونه با نشان دادن راه صحیح، به درستی رفتار کند.
3. قاطع اما همدل باشید
همدلی بهترین راه برای راهیابی به دنیای کودکان است تا هم از احساسات او آگاه شوید و هم بتوانید شیوه درست رفتار را به او بیاموزید. به عنوان مثال اگر فرزند شما هنگام بازی از دوستش تقاضای اسباب بازی کرده و او از دادن آن امتناع کرده و همین موضوع باعث درگیری آنها شده کودکتان را کنار بکشید و به آرامی به او بگویید که "من می دانم که شما در حال حاضر دوست داری با اسباب بازی او بازی کنی و دوستت اسباب بازی‌اش را در اختیار شما قرار نمی‌دهد، اما شما حق نداری به او آسیب برسانی و این کار درستی برای به دست آوردن اسباب بازی نیست."
بله درست است ممکن است کودک کوچک شما قانع نشود اما اگر می‌خواهید رفتار کودکتان را تغییر دهید باید بارها و بارها تکرار کنید پس روحیه خود را از دست ندهید و با کودک خود صبور باشید.
دعوای کودکان
4. زمانی برای فکر کردن به رفتار خود
در صورتی که کودک شما علیرغم اینکه بارها درباره تغییر رفتارش تذکر داده بودید اما باز هم رفتار بد خود را تکرار کرد به آرامی به او توضیح دهید که نه به عنوان تنبیه بلکه برای اصلاح رفتار خود باید مدتی دور از همه به رفتارش فکر کند. یک صندلی در یک محل مناسب قرار دهید و از کودک خود بخواهید تا برای مدتی بر روی آن نشسته و به رفتار خود فکر کند. البته این زمان نباید بیشتر از پنج دقیقه باشد.
5. گزینه‌های پیشنهادی
برای اینکه کودک شما احساس نکند که دائما از سوی شما کنترل و مورد امر و نهی قرار می‌گیرد به او حق انتخاب بدهید به این صورت که چند گزینه در اختیارش قرار دهید تا نهایتاً یکی را با میل خودش انتخاب کند. به عنوان مثال اگر کودکتان در حین بازی با کودکی دیگر برخورد کرد و او به زمین انداخت، دو گزینه در اختیارش بگذارید اول اینکه از او به دلیل آسیبی که رسانده عذرخواهی کند دوم اینکه به اتاق خود رفته و به رفتار بدش فکر کند.
6. اشتباهات را به درس‌ها تبدیل کنید
اگر کودک شما اسباب بازی دوستانش را بدون اجازه آنها به خانه آورده است به جای تنبیه کردن به او بگویید "یادت هست وقتی دوستت برخلاف میل تو داشت با اسباب بازی‌هایت بازی می‌کرد چقدر ناراحت شده بودی و حس بدی داشتی؟ زمانی که چیزی را بدون اجازه صاحب آن برمی‌داریم باعث می‌شویم تا او هم حسی مشابه تو داشته باشد و ناراحت و غمگین شود". با استفاده از این رویکرد به کودکتان کمک می‌کنید تا احساسات همبازی‌های خود را درک کرده و به فردی دلسوز و مهربان تبدیل شود..
7. مرزها و انتظارات را مشخص کنید
همه‌ی بچه‌ها عاشق این هستند که ساعت‌ها بازی کنند. اگر کودک شما هم ساعت‌ها وقت خود را صرف بازی می‌کند باید در مورد زمان بازی قاطعانه رفتار کنید. به عنوان مثال به کودکتان بگویید که بعد از تمیز کردن اتاق خود یا اسباب بازی‌هایش می‌تواند بازی کند و یا تنها در صورتی می‌تواند بستنی بخورد که تمام سبزیجات خود را میل کرده باشد و ...
8. دستور ندهید
برای اینکه کودک خود را وادار به انجام کاری کنید هیچگاه به او دستور ندهید بلکه با روش‌های جدید او را تشویق به انجام کار کنید. مثلا اگر بعد از آمدن به خانه لباس‌هایش را روی تخت رها کرده است از او بپرسید که کجا قرار است لباس‌هایت را بگذاری آیا می‌خواهی آنها را داخل کمدت قرار بدهی؟
9. با پیامدها روبرو شوید
اگر کودک از گوش دادن به حرف‌های شما امتناع ورزید و به بدرفتاری خود ادامه داد، می‌توانید او را با عواقب رفتار بدی که کرده مواجه کنید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما دوست دارد یک کارتون خاص را تماشا کند، این امتیاز را از او گرفته و اجازه ندهید تا آن را تماشا کند. با این حال، با فرزندتان مؤدب باشید.
10. پاداش رفتار خوب
رفتار خوب همیشه باید پاداش داشته باشد. پاداش دادن کودکان را ترغیب می‌کند تا در رفتار خود تجدید نظر کنند. البته پاداش نباید با رشوه دادن اشتباه گرفته شود. اگر سعی کنید که با دادن پاداش او را مجبور به رفتار خوب کنید در واقع به او رشوه داده‌اید. با رشوه دادن کودکان می‌آموزند که فقط آنچه را که می‌خواهید انجام دهند. بنابراین از رشوه دادن پرهیز کنید و تنها بعد از انجام کارهای شایسته و داشتن رفتار مناسب به او پاداش دهید.
منبع: تبیان
|