اخبار
شنبه، 27 شهریور 1395
قابلیت های ملی و بین المللی کتاب های درسی

قابلیت های ملی و بین المللی کتاب های درسی


کتاب های درسی با وجود عقبه مطالعاتی نیازشناسی، طرح و برنامه و گروه‌های تألیف و اعتباربخشی هنوز قدر و جایگاه آن در نظام ارزش‌گذاری و آئین‌های ملی قدرشناسی به‌ درستی شناخته نشده است.

 

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدابراهیم محمدی مشاور رسانه ای رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در یادداشتی نوشت: تهیه و تولید و انتشار سالانه نزدیک به ۱۴۰ میلیون جلد کتاب درسی و توزیع به هنگام آن در ۳۱ استان کشور اتفاق بزرگ و قابل توجه است.
 شاید اوج این حساسیت و سختی کار در نیمه دوم تابستان که خانواده‌ها و مدارس در تکاپوی تدارک کتاب درسی هستند و به تبع آن رسانه‌ ها مختلف که این دغدغه را با ظرافت خاص خود پوشش می‌دهند، بیشتر قابل لمس باشد .
توزیع این شمار کتاب درسی که قریب به ۵۰% سرانه کتاب عمومی  می‌شود در میان بسیاری از کشورها بی‌سابقه است.
فرایند تولید کتاب‌های درسی که در دوره‌های اخیر از حالت تک نگاری به گروهی تبدیل شده و افزون بر دقت و تأمل‌هایی که در زمینه رعایت استانداردهای محتوایی، ادبی، فنی و ... صورت‌ می‌پذیرد رفت و برگشت‌های پرشماری بین صف و ستاد در زمینه نقد و بررسی و اعتباربخشی صورت می‌گیرد؛ کتاب‌های درسی را به یک برند ملی تبدیل کرده است
واقعیت این است که کتاب های درسی با وجود عقبه مطالعاتی نیازشناسی، طرح و برنامه و گروه‌های تألیف و اعتباربخشی هنوز قدر و جایگاه آن در نظام ارزش‌گذاری و آئین‌های ملی قدرشناسی به‌درستی شناخته نشده است.
گویی مسئولان عالی و متولیان کتاب کشور همانند بسیاری از مردم کتاب درسی را به‌ عنوان یک کالای ملی و فرهنگی که صدها نویسنده، کارشناس و صاحب نظر  علمی در زمینه و تخصص های مختلف در به ثمر نشستن آن جد و جهد می‌کنند، نمی‌شناسند!
انتظار  می‌رود در نمایشگاه کتاب بخشی نیز به کتاب‌های درسی اختصاص و از برخی تولیدات فاخر و ماندگار در کنار سایر تولیدات فرهنگی مکتوب تجلیل به‌عمل آورده شود.
کتاب‌های درسی ایران که رنگین کمانی ازپاسخ به نیازهای مختلف دانش‌آموزان ایران در قومیت، مذهب و جغرافیای اقلیمی مختلف است الگوی بین‌المللی مناسبی برای کشورهای دیگر درتعمیق عدالت آموزشی است.
شایسته است بخش‌های بین‌الملل از این ظرفیت فرهنگی و آموزش در توسعه دیپلماسی فرهنگی و آموزش استفاده نماید.
کتاب‌های درسی به اذعان بسیاری از میهمانان خارجی این قابلیت را دارد تا به‌ عنوان مدل و قالب آموزشی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
دیپلماسی آموزشی بر محور کتب درسی ضمن تبادل ظرفیت‌ها و ارتقاء تجارب و توانمندی‌ها این فرصت را فراهم می‌کند تا ضمن دسترسی و مطالعه از بسیاری از ذهنیت‌سازی‌ها و تحلیل‌های ناصواب به‌ویژه در زمینه مسائل شناختی پیشگیری شود.
پیشنهاد می شود با هدف اشنائی وشناسائی ظرفیت ها وزمینه سازی برای مفاهمه فرهنگی و آموزشی بخش بین‌الملل آموزش و پرورش با استفاده از حمایت وزارت خارجه و رایزنی‌ها هفته فرهنگی و تربیتی را بر محور کتاب‌های درسی ایران در کشورهای مختلف ایجاد کند.
کتاب‌های درسی ایران که بر اساس منویات رهبری معظم و مبتنی بر سند تحول فراهم می‌آید به‌دلیل جامعیت، تنوع و توجه به نیازهای گوناگون آموزشی، علمی، شناختی و مهارتی به یک دانشنامه عمومی همانند است؛ می‌تواند بستر مناسبی برای  برنامه‌سازی‌های رسانه ملی به‌ خصوص برای مخاطبان کودک، نوجوان و جوان باشد.
این همپوشانی که در قانون تأسیس سازمان پژوهش و حتی رسانه ملی و در سخنان رهبری معظم به تکرار وتاکید  آمده است اقتضا می کند؛ برنامه‌سازی‌های صدا و سیما مبتنی بر محورهای کتاب‌های درسی بوده و از سر فصل های  متناسب و کارشناسی تبعیت نماید.
پرداختن به مسائل فرهنگی،‌ اجتماعی و خانوادگی و... بدون توجه به برنامه‌های آموزشی و محورهای فراهم آمده در کتب درسی که صدها هزار نفر ساعت برای طرح و ارائه آن وقت گذاری شده است گاهی به دوگانگی و تقابل آموزش‌های رسمی با آموزش های غیر رسمی رسانه‌ ملی منجر می شود
در زمینه فعالیت های تربیتی و بویژه جهت مندسازی فوق برنامه ها کتاب‌های درسی به‌ عنوان مؤثرترین و ماندگارترین مؤلفه آموزش مدرسه باید از مرجعیت  و محوریت در ارجاع و استناد  برخوردار شود.
انتظار این است با راهنمایی ها و دلالت‌هایی که در پانوشته‌های کتاب های درسی به‌ویژه علوم انسانی و شناختی می‌آید فعالیت‌های میدانی،  مشاهده‌ای و محیطی تربیتی نظام یافته و کتاب و کلاس و معلم‌ها و مربیان منظومه‌ای  از جریان با طروات تربیتی آموزشی شود.
کتاب‌های درسی به‌خصوص در سنوات اخیر با هدف گریز از حافظه محوری و تزریق ذهنی اطلاعات بر اصل تفکر، اندیشه و پرسشگری تمرکز کرده است و این امر شاید فرایند یاددهی و یادگیری را به‌ دلیل اندیشه محور بودن آن با سختی های حاصل از تغییر قالب مواجه نماید.
شایسته است هنر به خصوص فیلم و هنرهای نمایشی در خدمت تسهیل آموزش‌های کتاب و کلاس قرار گیرد.
شاید این اقدام درامدی باشد بر سو گیری اثار هنری دانش اموزان وفرهنگیان واستفاده ازبرترین ها در چرخه یاددهی ویادگیری کتابهای درسی. این ایده ارزشمند و پرفایده به سهم خود نقشی ماندگار در فرآیند آسان سازی آموزش محتوی کتاب های درسی داشته و آغازی خواهد بود بر اندیشه تجاری سازی آثار هنری دانش آموزی و عملیاتی سازی ایده بلند صنایع هنری مدرسه محور و بویژه صنعت فیلم های مدرسه ای.
آیا زمانی خواهد رسید تا در کنار شبکه نوظهور فیلم‌های خانگی شبکه فیلم‌های مدرسه‌ای بر محور موضوعات مختلف پایه و کتاب‌های درسی تهیه و درخدمت آموزش قرار بگیرد؟
آیا زمانی فرا خواهد رسید صنعت فیلم‌های آموزشی رقیبی برای فیلم‌های عمومی گردد و...
و سخن آخر اینکه خیلی از پایه‌ها تغییر یافته و قرار است برخی از پایه و یا کتاب ها حداقل ۵ سال در چرخه استفاده بلاتغییر بماند پیشنهاد می شود تولید کتاب‌های درسی با ماندگاری و نگهداری بالا با مدیریت مدارس و همکاری اولیاء باز استفاده شود این اقدام سهم سزامندی در حفظ منابع و کمک به اقتصاد خانوار ها خواهد بود و یا با آموزش مهارت های استفاده از رایانه و تبلت؛ لوح فشرده را جایگزین کتاب‌های درسی جدید نمود.


منبع: مهر