مقالات مشاوره تحصیلی و آموزشی
دوشنبه، 21 مهر 1393
برنامه‌ریزی برای آزمون‌های مبتکران - 2

برنامه‌ریزی برای آزمون‌های مبتکران - 2

 

مصیبت‌های آزمون 2  - عدم تسلط

چگونه از آزمون‌های آزمایشی غول نسازیم؟!
هم زمان با شروع سال تحصیلی، آزمون‌های آزمایشی هر 2 یا 3 هفته یک بار به برنامه‌های دانش‌آموزان اضافه می‌شود. هدف از این آزمون‌ها تنها سنجش و قرار گرفتن دانش‌آموز در شرایط آزمون‌های تستی است اما امان از روزی که از این ابزار مفید استفاده غلط شود. استرس، ترس از آزمون دادن و کارنامه گرفتن، بیخیالی طی کردن و مشکلاتی از این دست حاصل افراط و تفریط در نگرش صحیح به آزمون‌های آزمایشی است. با ما همراه باشید تا بتوانید دید درستی نسبت به آزمون‌های آزمایشی داشته باشید و برنامه‌ریزی صحیحی انجام دهید.
برای موفقیت در آزمون‌های سرعتی، یعنی آزمون‌هایی که محدودیت زمانی دارند، یادگیری کافی نیست. شاید با خوب خواندن بتوانید در امتحانات مدرسه نمره بالایی بگیرید اما برای شرکت در آزمون‌های سرعتی باید مسلط باشید. تسلط یعنی سطح بالاتر یادگیری. یعنی فهم و درک عمیق و همه جانبه مطالب، نکته سنجی‌ریز و دقیق، سرعت عمل و حضور ذهن بالا و آشنایی بیشتر با انواع سوال‌ها و خودکار بودن.
خودکار بودن یعنی چه؟ بگذارید با یک مثال ساده آن را روشن کنیم. وقتی یک راننده تازه کار هستید، دایم به این فکر می‌کنید که پدال کلاچ را چطور تنظیم کنید، چه اندازه گاز بدهید و ... اما یک راننده ماهر، حرکات دست و پا و تصمیم‌گیری‌هایش سریع و هماهنگ هستند و بدون تامل و مکث عمل می‌کند. اگر در هر درس پرکاری کرده باشید، بیش‌تر سوال‌ها به نظر‌تان آشنا می‌آیند و مسیر راه حل سوال تا پایان، روشن و شفاف می‌شود. در این صورت می‌توانید ادعا کنید که تسلط کافی دارید.
دو جنبه تسلط برای جلسه آزمون دارد. یکی تسلط به محتوا دروس و دوم تسلط زمانی و سرعت عمل.  تسلط بر محتوای درس را می ‌توانید با نمره‌هایی که در سوال‌های آن درس می‌گیرید، اندازه بگیرید. ببینید تست‌های یک موضوع را چند درصد می‌زنید. اگر نمره‌تان 92درصد به بالا شد، حداقل قابل قبول از تسلط را دارید، اگر به بالای 96درصد رسیدید، تسلط خیلی خوبی دارید.
 اما این کافی نیست. باید در کنار تسلط محتوایی، از جهت سرعت عمل هم مسلط باشید. برای این کار به میانگین زمان پاسخ‌گویی تست‌ها، توجه کنید. اگر ریاضی و فیزیک را به‌طور میانگین تا حد یک دقیقه، شیمی، زیست و دروس اختصاصی انسانی را تا 50 ثانیه و دروس عمومی را کم‌تر از 45 ثانیه پاسخ دهید، خیال تان راحت باشد که سرعت عمل خوبی دارید. در آزمون مشکلاتی مانند کمبود وقت و افت نمره فعلا به سراغ تان نمی‌آید. بهرحال باید قبل از هر آزمون این تسلط را به دست آورید تا بتوانید به نتیجه خوبی برسید.
متاسفانه بسیاری از بچه‌ها بدون تسلط کافی در جلسه حاضر شده و حین آزمون دچار مشکلاتی می‌شوند.

عدم تسلط در آزمون نشانه‌هایی دارد.
1. درس‌ها را جدا جدا خوب جواب می‌دهید اما وقتی در آزمون‌، آن‌ها را کنار هم می بینید، «هنگ» می‌کنید.
2. تشخیص این‌که فورا بفهمید کدام‌ سوال‌ها را بلد هستید، کار ساده‌ای نیست. وقتی تسلط‌تان بالا باشد، بدون آن‌که سوالی حل کنید تنها با یک نگاه تیپ، دشواری و آسانی آن را تشخیص می‌دهید. خیلی‌ها با سوال درگیر می‌شوند، تا نیمه راه حل می‌کنند و تازه متوجه می‌شوند سوال دشوار است، جوابش را نمی‌دانند و... . این‌ها نشانه عدم تسلط است.
3. در مواجه با سوال‌های جدید یا تغییر یافته ضعیف عمل می‌کنند. یادگیری در حد تسلط یعنی بتوانید اطلاعاتتان را در موقعیت جدید نیز به خوبی به کار ببرید.
4. با تغییر تعداد سوال‌ها در آزمون آشفته می‌شوید.
5. کسی که تسلط ندارد درک سوال برایش دشوار می‌شود. منظور طراح را جور دیگری می‌فهمد. بازیابی و حضور ذهن بر مطالب خوانده شده، برایش کند و دشوار می‌شود. برای مثال قضیه‌ها و فرمول‌ها را به‌کندی به یاد می‌آورد. مسائل را با روشی ساده، آسان و پخته حل نمی‌کند. کسی که مسلط نیست حکم شطرنج باز آماتوری را دارد که قادر به تشخیص و پیش‌بینی حرکت‌های بعدی حریف نیست. شطرنج باز حرفه‌ای می‌تواند حرکت‌های بعدی حریف را در ذهنش مجسم کند و نقشه‌ای همه جانبه طرح‌ریزی کند.
6. با تغییر مکان و شرایط، عملکردتان ضعیف‌تر می‌شود. در خانه بهتر از محل آزمون عمل می‌کنید. وقتی که مطلبی را می‌دانید ولی به آن مسلط نیستید، نمره آزمونتان حداقل 15 تا 25 درصد اقت خواهد کرد.
7. فکر می‌کنید پاسخ سوال‌ها را خوب می‌دانید اما در انجام آن خطا دارید.
8. بخشی از مطلب را به‌خاطر می‌آورید. برای مثال می‌دانید سوال، مربوط به کدام بخش کتاب است اما جوابش را به یاد نمی‌آورید.
9. در مسائلی که راه حل‌های طولانی و متوالی دارند خطای بیشتری دارید.
10. در پاسخ‌گویی دچار شک و تردید می‌شوید؛ به ویژه وقتی گزینه‌ها شبیه یکدیگر باشند. در مرور مجدد پاسخ‌‌ها، به درستی آن‌ها شک می‌کنید.
11. با جابه‌جایی ترتیب درس‌ها در دفترچه سوال، عملکردتان تغییر می‌کند.
عدم تسلط می‌تواند در کل دروس، یک درس یا بخشی از یک درس اتفاق بیفتد و به همان اندازه عملکردتان را در جلسه آزمون تحت تاثیر قرار دهد.

راهکار
برای کسب تسلط بیشتر، پنج راهکار زیر را توصیه می‌کنیم.
1- یادگیری عمیق و دقیق 
2- سازمان‌دهی و طبقه‌بندی مطالب و سوال‌ها
3- پرکاری و تمرین زیاد
4- تکرار موثر و بیشتر
5- ملکه کردن مطالب و حضور ذهن بالا


بهروز فمی تفرشی(پیروز)


 

جستجو