روش مطالعه PQ6R

روش PQ6R شیوه ی سازمان یافته ای است که برای یادگیری تمامی دروس کاربرد دارد و در صورت کسب مهارب در استفاده از آن، چه از نظر یادگیری و چه از لحاظ به خاطر سپردن مطالب و نیز یادآوری آن‌ها، این روش برای تمامی فراگیران(دانش آموزان و دانشجویان ) کارآیی بسیار بالایی دارد و درس خواندن و مطالعه برای نتیجه بخش خواهد بود.

مراحل هشت گانه ی روش PQ6R عبارتند از :
1- پیش مطالعه (Preview/P)
- با کتاب آشنا شوید.
- سرفصل ها را بررسی کنید
- عنوان ها و تیترها را نگاه کنید..
- با عکس ها و نمودارها آشنا شوید.
- خلاصه ی فصل را بخوانید.
- هدف از یادگیری را بدانید.
- صورت سؤالات فصل را مرور کنید.
در واقع هدف از مرحله ی پیش خوانی، کسب اطلاعات اولیه از مطلبی است که قصد مطالعه ی آن را دارید.
2-  سؤال گذاری کنید(Question/Q)
- سؤالاتی را که درباره‌ی موضوع پیش مطالعه به ذهن تان می رسد یادداشت کنید.
- عنوان ها، جملات موضوعی و نکات مهم را به صورت سوال درآورید.
-  از سوال های آخر فصل استفاده کنید.
- از پرسیدن سؤالات حافظه ای ساده پرهیز کنید.
- حداقل ۵ تا ۶ سؤال را مطرح کنید.
- به این که جواب در کتاب باشد یا نباشد، توجه نکنید.
3- متن اصلی کتاب را بخوانید (Read/R1)
- مطالعه ی مبحث یا فصل را با سرعت منطقی و مناسب آغاز کنید.کلیات و چهارچوب اصلی را یاد بگیرید و خود را درگیر جزئیات نکنید.
- فرمول‌ها و رابطه ها را بفهمید و حفظ کردن را به مرحله ی بعد واگذار کنید.
- اگر مطلبی نامفهوم بود، برای دوباره خوانی آن اقدام نکنید مگر این که یادگیری مطلب بعدی را مختل سازد.
4- یادداشت برداری/R2)  Record)
- هر جا مطلب مهمی را دیدید آن را ثبت کنید و از ثبت موارد کم اهمیت بپرهیزید.
- یادداشت‌ها، خلاصه و مختصر و در حد کلید واژه یا به صورت رمزی باشد.
- رمزها و کلید واژه‌ها باید بتوانند در یادآوری مطلب اصلی به شما کمک کنند.
- منظور از یادآوری، مفهوم کلی مطلب است نه کلمه به کلمه آن.
- دائم از خود سؤال کنید:
آیا مطلبی را که می‌نویسم مهم است یا خیر؟
- آیا نوشتن آن ضرورت دارد؟
- آیا می‌توان آن را خلاصه تر نوشت؟
5-  تفکر عمیق (Reflect/R3)
- در این مرحله درباره‌ی آن چه خوانده‌اید و یادداشت کرده‌اید، عمیق‌تر فکر کنید و سعی کنید تا مطالب را به خاطر بیاورید.
- به روابط بین موضوعاتی که خوانده‌اید، بیندیشید.
- سعی کنید تا تصور روشنی از مطالبی که خوانده‌اید، در ذهن خود ایجاد کنید.
6-  اصلاح و بازنگری/R4)  (Revise
- به سراغ کتاب بروید و قسمت‌هایی را که نفهمیدید، دوباره دقیق بخوانید و اگر نکته ای را مهم دیدید آن را حتماً به یادداشت‌ها اضافه کنید.
- کلمات کلیدی را تکمیل کرده و آن‌ها را به صورت نمودار درختی برای خود ترسیم کنید.
- ابتدا نکات اصلی را در تنه‌ی درخت و سپس مطالب فرعی را به صورت شاخه‌ها و برگ‌ها به آن وصل کنید.
7- بازگو کردن (Recite/R5)
- از یادداشت‌ها و نمودار درختی خود استفاده کرده و سعی کنید تا مطالب را برای خود بازگو کنید.
- فرض کنید در این مرحله معلم هستید و مطلب را با جزئیات برای دانش آموزان توضیح می‌دهید.
- سعی کنید به کتاب مراجعه نکنید و از یادداشت‌های خود استفاده کنید.
- در صورتی که متوجه شدید یادداشت‌های شما ناقص است، برای ترمیم و اصلاح به کتاب مراجعه کنید.
- تمرین‌ها و پرسش‌های کتاب را در این مرحله حل کنید و سعی کنید به سؤالات طرح شده‌ی خود توجه کنید.
- جدول‌ها، نمودارها و شکل‌های کتاب را به دقت بررسی کنید و اگر نیاز است، به نمودار درختی خود اضافه کنید.
- موارد حفظی و فرمول‌ها را در این مرحله یاد بگیرید و در صورت نیاز حفظ کنید.
8- مرور (Review/R6)
- بدانید شما همیشه دو کار را باید توأمان انجام دهید:
الف) خواندن مطالب جدید.
ب) مرور مطالب خوانده شده.
- همان گونه که ملاحظه می‌کنید مرور، هم تراز یادگیری است و اثربخشی مطالعه را تأمین می‌کند.
- برای مرور درست، ابتدا به دست نوشته‌ها، خلاصه‌ها و نمودار درختی مراجعه کنید و سپس در دوره های زمانی، یک روز بعد، یک هفته بعد، یک ماه بعد و چهار ماه بعد، آن را تکرار می‌کنید.

منبع: کنکور نیوز