با به‌كارگیری 64 روشی كه در ذیل شرح داده شده می‌توانید میزان یادگیری خود را چند برابر كنید. توصیه می‌شود این روش‌ها را با فونت بزرگ چاپ كرده و روی دیوار اتاق‌اتان نصب كنید طوری كه هر روز آن را ببینید.
این 64 روش در ده بخش ارائه می‌شود شامل:
در مورد این روش‌ها اگر تجربه‌ی شخصی و یا مطلب، عكس و ... كامل‌كننده‌ی دیگری دارید برای ما ارسال كنید. همچنین اگر روش خاص دیگری برای یادگیری بهتر مطالب دارید مطرح كنید تا بقیه‌ی دوستان‌اتان نیز از آن بهره ببرند.
سلامت
1- هنگام مطالعه پای خود را حركت دهید.
در طول مطالعه و نشستن در یك مكان برای مدت طولانی، پای خود را هر چند وقت یكبار به سمت بالا و پایین تكان دهید. این كار موجب افزایش جریان خون شده و یادگیری و تمركز را افزایش می‌دهد.
2- برای فكر كردن غذا بخورید.
خوردن صبحانه بسیار ضروری است زیرا پروتئین مغز را تامین می‌كند. كمبود پروتئین برای مغز باعث سردرد می‌شود.
3- ناهار سبكی بخورید.
ناهار سنگین باعث خواب آلودگی می‌شود اگر بعد از ناهار فرصت خوابیدن ندارید، سعی كنید ناهار سبكی انتخاب كنید.
4- از داروهای تقویت حافظه استفاده كنید.
داروی گیاهی ژینكگو بیلوبا - كه باعث افزایش جریان خون در مغز می‌شود - بدون عوارض جانبی در بازار موجود است.
تعادل
5- از اضطراب و افسردگی به دور باشید.
استرس و ناراحتی باعث كاهش یادآوری اطلاعات می‌شود و از این رو كاهش قدرت یادگیری می‌شود. گاهی اتاق روشن‌تر و خوردن غذاهای طبیعی بیشتر باعث افزایش شادابی و آرامش می‌شود.
6- برای ارائه‌ی ایده‌ی جدید بخوابید!
7- بین مطالعه استراحت كنید.
تغییر وضعیت روحی و جسمی باعث مشخص شدن استرس‌هایی می‌شود كه در حال مطالعه بر ما حكمفرما شده‌اند و ما از آنها بی‌خبریم. مطالعه همراه با استراحت‌های هرچند كوتاه بسیار مفیدتر از مطالعه‌ی طولانی بی‌وقفه است. برای این منظور، به ازای هر 90 دقیقه مطالعه، 20 دقیقه استراحت داشته باشید.
8- حین مطالعه در فواصلی پیاده‌روی هم داشته باشید.
پیاده‌روی و قدم زدن هر چند كوتاه باعث تغییر تمركز ذهن شده و به ذهن مجال بازآوری مطالب و خلاقیت را می‌دهد.
9- موضوع مورد تمركز خود را تغییر دهید.
گاهی كه فرصت كافی برای استراحت و تجدید قوا ندارید، می‌توانید نقطه‌ی تمركز خود را از یك موضوع خاص به موضوعی كه با آن آشناتر هستید تغییر دهید.
تمركز و خط فكری
10- موضوع مورد تمركز خود را تغییر دهید (2).
3 راه مختلف برای یادگیری وجود دارد: دیداری، شنیداری و حركتی. اگر در یكی از آنها موفق نیستید، دیگر راه‌ها را امتحان كنید.
11- پیاده‌روی همراه با مدیتیشن.
پیاده‌روی كه در قسمت قبل توضیح داده شد، اگر همراه با مدیتیشن باشد بسیار مفید است.
12- تمركز كنید و خودتان را در مطالعه غرق كنید.
حین مطالعه، از تماشای تلویزیون و نگرانی در مورد كارهای دیگر پرهیز كنید. نگرانی مانع دریافت اطلاعات و ایده‌ها می‌شود.
13- اگر علاقه‌ای به انجام مدیتیشن ندارید، چراغ‌ها رو خاموش كرده و وسط اتاق تاریك خود بنشینید.
این كار به تمركز شما می‌افزاید.
14- دوش بگیرید. دوش و حمام كردن به یادگیری كمك می‌كند.
این كارها ذهن شما رو برای دریافت ایده‌های هوشمندانه آماده‌تر می‌كند.
15- به موسیقی گوش دهید.
اگر مطلبی را حین گوش كردن به قطعه‌ای از موسیقی خاص یاد بگیرید، بعدها، گوش‌كردن و یا مروركردن ذهنی آن قطعه به یادآوری مطلب كمك شایانی می‌كند.
16- تندخوانی كنید.
خیلی‌ها عقیده دارند كه تندخوانی باعث از قلم افتادن مطالب مهم شود. واقعیت این است كه تندخوانی باعث فیلتر شدن مطالب بی ربط و فرعی شده و به درك ایده‌های اصلی نوشتار كمك می‌كند. كندخوانی فقط برای مطالب جدید و تخصصی پیشنهاد می‌شود.
17- از علامت‌ها و نمادها برای حفظ‌كردن مطالب استفاده كنید.
ترفندهای زیادی برای به خاطر سپردن اطلاعات حفظی وجود دارد. علامت‌های اختصاری و شكل‌های نمادین نمونه‌هایی از این ترفند‌ها هستند.
تكنیكهای دیداری
18- تصویری از مطلب مورد مطالعه داشته باشید.
هر تصویر می‌تواند بیان‌كننده‌ی مطالبی است. طرحی از چیزی كه می‌خواهید یاد بگیرید، داشته باشید. این كار موجب داشتن هدفی مشخص در ذهن شما شده كه خود باعث حركت به سمت آن هدف می‌گردد.
19- از درخت حافظه استفاده كنید.
استفاده از درخت حافظه هم به خلاصه كردن و هم به درك ارتباط درونی مطالب كمك می‌كند.
20- از سمبل و نمادها استفاده كنید.
استفاده از سمبل و نمادها باعث خلاصه‌برداری سریعتر و یادگیری موثرتر می‌شود.
21- از نقشه‌ی اطلاعاتی بهره ببرید.
وقتی اطلاعات دارای طرح درونی (Information Design) است، از آن استفاده كنید طوری كه اطلاعات را به وضوح بیان كند. نقشه‌ی اطلاعاتی هنر و دانش آماده كردن اطلاعات است طوری كه بیشترین بازدهی و كاربرد را داشته باشد.
22- از روش‌های یادگیری دیداری استفاده كنید.
23- مراحل یادگیری یك موضوع را مشخص كنید. فراگیری یك مطلب نیاز به دریافت اطلاعات با ترتیبی مشخص دارد. سازمان‌دهی تفكر بر روی آن چیزی كه باید انجام شود روشی موثر برای آمادگی یادگیری مطالب جدید یا پاسخگویی به سؤالات است.
تكنیكهای گفتاری- شنیداری
24- از روش‌های ایجاد انگیزه استفاده كنید.
از بازی‌ها و كلمه‌های بی‌معنی موزون استفاده كنید. این امر باعث انعطاف فضای یادگیری و یادگیری بیشتر می‌شود .
25- با گوش كردن به نظرات دیگران در درون گروه مطالعه به دنبال فكر بكر باشید.
26- در خواب به فایل صوتی گوش كنید.
قسمتی از مطلبی كه می‌خواهید فرا گیرید را ضبط و هنگام خواب زیر متكای خود قرار داده و به آن گوش دهید. این روش برای یادگیری زبان خیلی موثر است.
27- بخندید.
خنده باعث آرامش می‌شود و تن آرام مطالب را بهتر فرامی‌گیرد.
تكنیكهای حركتی
28- نوشتن از تایپ كردن مفیدتر است!
نوشتن با قلم باعث تحریك ایده‌های جدید می‌شود. گرفتن و حركت دادن قلم نقاط حساسی از دست را ماساژ داده و موجب ایده‌های جدید می‌شود.
29- همیشه یك دفتر یادداشت همراه داشته باشید.
بعضی ایده‌ها و پاسخ‌ها - كه گاهی بسیار ارزشمند هستند- در مواقعی به ذهن می‌آیند كه مشغول مطالعه نیستیم. تا حد امكان باید آنها را ثبت كرد زیرا معمولا فقط یكبار به سراغ ما می‌آیند.
30- مجله‌ی شخصی برای خود درست كنید.
فرق مجله با دفتر یادداشت این است كه شما می‌توانید با كمك ذهن خلاق خود، نقاشی، تصاویر، جداول و درخت حافظه را به مجله اضافه كنید كه كمكی است در جهت به خاطر سپردن بهتر اطلاعات.
31- از برچسب‌های رنگی برای طبقه‌بندی دفتر یادداشت و مجله‌ی خود استفاده كنید.
استفاده از برچسب رنگی رجوع به مطالب را آسان‌تر می‌كند.
32- از یادداشت‌های پایانی استفاده كنید.
بعد از پاراگراف‌های كتاب، نظر شخصی خود را درج كنید.
تكنیك‌هایی برای انگیزه پیدا كردن
33- به خود نمره بدهید.
اگر شما ذهنتان را روی نتیجه‌‌ی مورد نظر متمركز كنید ایده‌های بهتر را شناسایی خواهید كرد. یكی از معمول‌ترین و قابل دسترس‌ترین انگیزه‌ها گرفتن نمره‌ی بهتر است.
34- انگیزه‌ی خودتان را مشخص كنید.
اگر ندانید به چه علت می‌خواهید چیزی بیاموزید، حواس پرتی به سراغتان خواهد آمد.
35- هدفتان را مشخص كنید.
طبق گفته‌ا‌ی معروف: ذهن، هر آنچه را كه درك كند می‌تواند به دست آورد. به هر چه فكر می‌كنید لازم است خود را مجهز كنید.
36- مثبت اندیش باشید.
بعد از مشخص كردن اهداف خود باید امیدوار باشید كه توانایی لازم را دارید به آنچه می‌خواهید دست یابید.
37- برنامه‌ریزی كنید (2).
یادگیری فقط یك جنبه از كارهای روزمره زندگی است. باید ساعاتی كه امكان یادگیری وجود ندارد را شناسایی كرده تا بتوانید كارهای دیگر را در آن زمان‌ها انجام داد.
38- هر مهارتی را می‌توان یاد گرفت.
به استثنای بعضی محدودیت‌های جسمی هر مهارتی را كه افراد خبره آموخته‌اند شما هم می‌توانید یاد بگیرید؛ فقط شاید وقت و انرژی بیشتری باید صرف كنید.
39- خود را برای آموختن آماده كنید.
برای یادگیری فقط مثبت اندیشی كافی نیست. در زندگی امروزه با وجود موضوعات مختف، هنگام یادگیری می‌بایست بقیه‌ی موضوعات را فراموش كرد و الا یادگیری تبدیل به تجربه‌ای كسل كننده می‌شود.
40- مواظب وقت مطالعه‌ی خود باشید.
اگر شما دوستانی دارید كه ممكن است خواسته یا نا خواسته شما را از پرداختن به مطالعه یا یادگیری باز دارند با به‌كار بردن ترفند و سیاست (البته به طوری كه از شما نرنجند) پیشنهاد آنها را مثلا برای رفتن به سینما رد كنید.
41- خود را محدود كنید.
گاهی آزادی و راحتی زیاد باعث هرج و مرج می‌شود. برای یادگیری بهتر مطالب، فرجه‌ی زمانی مشخص كنید. داشتن چارچوب برای انجام كارها باعث نتیجه‌گیری بهتر و سریعتر می‌شود.
تكنیكهای تكمیلی
42- تا آنجا كه می‌توانید مطالعه كنید.
43- زبان خارجی بیاموزید.
یادگیری زبان‌های بیشتر ما را با افق‌های بیشتری آشنا كرده و بیان بعضی مفاهیم را برای ما آسان‌تر می‌كند. همچنین گاهی درك كامل یك مطلب فقط در زبان اصلی میسر است.
44- یاد بگیرید كه چگونه یاد بگیرید.
روش‌های مختلف یادگیری را امتحان كنید تا به آنچه مطلوب شماست برسید (در مطالب بعدی به معرفی و شرح این روش‌ها خواهیم پرداخت).
45- بهتر است مشخص شود كه چه چیزهایی را می‌دانید و چه چیزهایی را نمی‌دانید.
در مورد یك موضوع ابتدا مشخص كنید چه اطلاعاتی از قبل دارید؛ بعد مشخص كنید چه مطالبی را نمی‌دانید و می‌خواهید بدانید.
46- از ضمیر ناخودآگاه خود هم كار بكشید!
آیا می‌دانید می‌توان دو مطلب را هم زمان فرا گرفت!؟ ذهن بطور غیر ارادی می‌تواند درگیر یادگیری باشد. مثلا اگر قرار است مطالبی در مورد دو موضوع بنویسیم می‌توانیم یك موضوع را در ذهن داشته باشیم و به سراغ موضوع دوم برویم. مادامی كه مشغول نوشتن موضوع دوم هستیم، ذهن ما موضوع اول را پردازش می‌كند.
47- كلی فكر كنید.
یكی از روش‌های خوب یادگیری این است كه مطالب را به طور كلی بیاموزیم.
48- مطالب را تكرار كنید.
برای درك كامل مطالب پیچیده باید آنها را مرور كرد. همچنین مرور دوباره‌ی مطالب به ما دید عمیق‌تری در مورد مطلب می‌دهد. تكرار مفاهیم و تئوری‌ها با به‌كارگیری مثال‌های مختلف، سرعت یادگیری آنها را چند برابر می‌كند.
49- از روش یادگیری كوانتومی استفاده كنید
«روش یادگیری كوانتومی» (Quantum Learning Model) (QL) روشی است كه بر اساس به كارگیری و مرتبط كردن دانسته‌ها در زندگی روزمره‌ی دانش‌آموزان شكل گرفته است.
50- از ابزارهای لازم برای یادگیری استفاده كنید (كامپیوتر، ویدیو و ...).
51- از «روش فكركردن انتقادی» (Critical Thinking) استفاده كنید.
«روش فكركردن انتقادی» شامل دریافت اطلاعات، ارزیابی آن و نتیجه‌گیری منطقی بر اساس آنها می‌باشد.
تكنیك‌هایی برای معلمین و والدین
52- از دانش‌آموزان سؤال بپرسید و آنها را در بحث وارد كنید.
53- از هرم اطلاعات استفاده كنید. یادگیری دارای لایه‌هایی است و می‌بایست مفاهیم پیشرفته‌تر بعد از فراگیری مفاهیم پایه صورت گیرد.
54- در كنار لذت بردن از بازی‌های كامپیوتری روش حل مسآله و بسیاری از مفاهیم دیگر را بهتر می‌توان آموخت.
55- از قانون 80 به 20 پیروی كنید.
طبق قانون 80 به 20، یادگیری 20 درصد از مفاهیم نیاز به صرف 80 درصد وقت و انرژی‌ای دارد كه برای مفاهیم دیگر اختصاص می‌دهیم؛ لذا باید هنگام برنامه‌ریزی به این نكته توجه داشت.
56- برای مفاهیم قصه‌بافی كنید!
مثلا اتم را منطقه‌ای گانگستری در نظر بگیرید كه در آن پروتون و نوترون همسایه‌ی همدیگر بوده، با هم رقیب‌اند و لذا هرگز در محدوده‌ی هم وارد نمی‌شوند.
57- فراتر از برنامه‌ی درسی مدرسه و دانشگاه بروید.
با ابزارهای یادگیری كه امروزه موجود است حتی یك فرد 60 ساله هم می‌تواند ریاضی را در حد دانشگاه فرا بگیرد. لذا هر مطلبی را كه لازم می‌دانید یا علاقه دارید، بیاموزید.
58- از دانسته‌های خود عملا استفاده كنید.
مثلا در آموزش ریاضی بهتر است دانش‌آموزان مفاهیم چهارگانه‌ی ریاضی را برای اندازه‌گیری مواد لازم برای پخت كیك به كار ببرند.
تكنیك‌هایی برای دانش‌آموزان
59- همیشه درگیر یادگیری باشید.
اگر فكر می‌كنید از معلم‌تان بیشتر می‌دانید و مطالب كلاس برای‌اتان كسالت‌آور است با معلم‌تان وارد بحث شوید و از دانسته‌های خود برای پیروز شدن در بحث استفاده كنید.
60- خودتان بیاموزید.
در بسیاری از موارد، معلمان همه‌ی مطالب را در بحث خود مطرح نمی‌كنند. شما باید بسیاری از مطالب را خود فرابگیرید؛ پس منتظر نباشید همه‌ی مطالب به شما آموخته شود.
61- اگر به تنهایی نمی‌توانید یاد بگیرید با دوستان‌تان مطالعه كنید.
62- به دیگران درس بدهید.
بهترین روش یادگیری این است كه مطلبی را به دیگران آموزش دهید. این شما را مجبور به یادگیری كامل آن مطلب می‌كند.
63- محك زدن آنچه كه یادگرفته‌اید یادگیری شما را تضمین می‌كند.
استفاده از فلش‌كارت یكی از بهترین روش‌ها برای محك زدن آن‌چیزی است كه یادگرفته‌اید.
64- در ابتدا مفاهیم اساسی را یاد بگیرید.
یادگیری مطلب جدید باید شبیه یادگیری زبان توسط یك كودك باشد كه به گرامر و املای كلمه‌ها توجهی نمی‌كند.